Polar Park P.O. 23. des. 1900

 

Háttvirti góði vin!

            Í byrjun hinna fáu orða er jeg ætla mjer nú að tala við þig gegnum pennann, óska jeg þjer fyrst og fremst gleðilegra jóla, gleðilegs nýárs og umfram allt gleðilegrar 20. aldar eða svo mikils af henni sem æfidagar þínir kunna að endast; æfidagar þínir og æfidagar allra þinna, - jeg óska ykkur þess öllum í drottins nafni.

            Það er nú orðið svo langt síðan jeg hef skrifað þjer og enn lengra síðan þú hefur skrifað mjer að jeg veit í rauninni ekki hvað jeg á nú helst að skrifa. Síðasta brjefi mínu svaraðir þú aldrei. Jeg býst við að það sje af því að jeg hafi meitt tilfinningar þínar útaf peningakröfu Jóhanns bróður míns á hendur Ingibjargar – mig minnir – Daníelsdóttur, sem þá var til heimilis hjá þjer. Um hina peningalegu hlið þess máls veit jeg ekkert nú í seinni tíð; brjef við að Ingibjörg þessi hafi einhvern veginn sæst á málið við móður sína í Nýja Íslandi – en hitt veit jeg að afskipti mín af því máli urðu til þess að jeg hafði mig út úr húsi hjá báðum ykkur Jóhanni bróður mínum.

            Og fyrr og síðar en þetta gjörðis hef jeg verið fenginn til að skrifa heim brjef viðvíkjandi erfum Vestur-Íslendinga og málalokin hafa til þessa öll orðið á einn veg, þau hafa öll orðið til þess að gera mig að enn meiri Pessimista gagnvart Íslendingum þar heima ef annars var unnt að gera það.

            Enn til þín og konunnar þinnar og heimilisins þíns ber jeg svo hlýjan hug – hlýrri ef til vill en til nokkurra annarra óviðkomandi manna eða staða þar heima að jeg minnist þín ætíð þegar best liggur á mjer og klakinn þiðnar frá hjartanu svo það fer að finna til lífs og yls útaf endurminning einhverrar sólskinsstundar á vesalings gamla landinu.

            Eptir svona langan tíma veit jeg ekkert hvað jeg ætti helst að setja á þessar fáu línur. Jeg held helst að segja þjer eitthvað af sjálfa mjer. Jeg seldi næstliðið vor fasteign mína í Selkirk eptir meira en 10 ára dvöl þar í bænum og keypti aptur land og dálitla búslóð 16-17 mílur norðaustur þaðan og hjerumbil 3 mílur austur frá Rauðá austur í jaðrinum í flæðilandi því hinu mikla er liggur inn frá Winnipegvatni en norður að því eru ekki meira en 5-6 mílur hjeðan. Sá hængur er nú samt við þessa fasteign að gamlir eigendur hennar eiga innlausnarrjett á henni og ef þeir nota hann verð jeg að líkindum að fara hjeðan á næsta vori með aðeins álíka mikla peninga í vasanum og jeg hef borgað fyrir landið. En auk þess á jeg dálítið bú, 14 nautgripa höfuð, 18 kindur, 2 hesta ásamt talsverðu af dauðum munum.

            Jeg hef kunnað hjer vel við mig og okkur hefur liðið fremur vel sem frumbýlingum. Nágrannar mínir hjer eru, einn Íslendingur, nokkrir Svíar, fáeinir enskir menn, Galisíu menn, Þjóðverjar og kynblendingar. Á næsta vori flytja tvær fjölskyldur hingað úr Nýja Íslandi og byggja hjer rjett við hliðina á mjer.

            Þó að það kenni nokkuð margra þjóðernislegra grasa kringum mig get jeg ekki betur sjeð en allir nágrannar mínir sjeu yfir höfuð almennilegt og skikkanlegt fólk að minnsta kosti eru Svíarnir, sem næstir mér búa góðir grannar.

            Árið útlíðandi hefur verið með erfiðara móti fyrir marga. Veturinn næstliðni var mildur og snjólaus að mestu og strax í vor með apríl hvarf hinn litli snjór, byrjaði þá síheiður sólskinsdagur nærri því regnlaus og opt afar heitur, sem náði allt fram í miðjan ágúst. Eptir það kom slæmur rigningakafli um 2-3 vikur, síðan var haustið allt og tíðin til þetta mjög góð en hveiti uppskera brást stórkostlega á stórum pörtum og heyskapur gekk fremur seint vegna grasleysis fyrst og svo rigninga. Yfirleitt má jeg samt fullyrða – að jeg held að Íslendingum líði heldur vel hjer vestra. Þeir verða ögn efnaðri með hverju árinu sem líður einkum þeir, sem landbúnaðinn stunda. Í bæjunum gengur mörgum það samt ógnar seint en meiri hlutinn stendur í lífsábyrgð fyrir einu eða fleirum 1000 dollara og bætir það mikið úr útlitinu.

            Margir hinna eldri íslenskra bænda hjer vestra eru orðnir ríkir eptir íslenskum mælikvarða; lönd þeirra og lausir aurar mörg þúsund dollara virði sumra hverra. Í Nýja Íslandi munu landar jafn fátækastir, þó eru þar nokkrir efnaðir menn sumpart af fiskveiðum og sumpart af griparækt. Gamli Jón bróðir Benidikts sýslum. Sveinssonar hafði haft um 40 mjólkandi kýr í sumar er leið og mun það vera með því allra hæsta í Nýja Íslandi.

            Jeg vona að þú takir ekki hart á mjer þó jeg slái botninn í þennan búnaðarbálk.

            Ef mig hendir engin ný óhamingja vona jeg eptir að geta hjer í fámenninu lifað eins skemmtileg jól og nokkurn tíma áður. Með síðasta pósti – á föstudaginn var – fjekk jeg auk hinna venjulegur Winnipeg blaða Predikanir sjera Jóns Bjarnasonar hinar ný prentuðu, sem jólagjöf frá Halldóri Bardal. Einnig sendi hann mjer 10. ár Aldamóta alveg nýprentað og 3 síðustu blöðin af “Verði ljós”. Jeg bar hlýjan hug til “Kirkjublaðsins” sáluga meðan það kom út, en miklu þykir mjer samt vænna um “Verði ljós”. Fyrir mig er það uppbyggilegast af öllu, er jeg hef heyrt eða lesið guðfræðilegs efnis, nú á síðustu árum. Jeg hef aldrei slegist í flokk þeirra er hafa horn í síðu kristinnar trúar; og hjer vestra eru þeir þó sorglega margir – en sjálfur er jeg þó og hef verið mjög trúarlítill. Mjer hafa fundist mótsagnirnar svo margar og svo mikil þoka yfir kenningu prestanna einkum eins og jeg kynntist henni heima á Íslandi óendanleg endurtekning alþekktra trúarlærdóma með óendanlegum Biblíu tilvitnunum sem ýmist sönnuðu sitthvað eða ekki neitt af því sem prestarnir eða sunnudaga bækurnar kenndu. Það eru einkum tvö atriði sem jeg tek mjer sjerstaklega til inntekta af því sem sjera Jón skýrir að er um innblástur Biblíunnar og um Krist í lægingar stöðunni. Guðfræðingarnir hafa til þessa haldið svo mjög fram hinni guðdómlegu persónu Krists á hans hjervistar dögum, að hann hefur orðið mjer og líklega fleirum alveg óskiljanleg persóna. Í aldamótunum í fyrra fengum við innblástursfyrirlestur sjera Björns í Minnesota alveg að mjer finnst eins og hann var predikaður heima á Íslandi þá sjaldan á hann var minnst til að skýra hann, og það er þó ekki aðgengileg kenning fyrir mannlega skynsemi. Um rjettmæti skoðunar sjer Jóns Helgasonar og hinna yngri guðfræðinga, á þessari kenning hef jeg náttúrlega ekkert að segja en, miklu er hún aðgengilegri fyrir mína trúarmeðvitund.

            Og svo eru mörg fleiri trúaratriði sem mjög hafa legið á huldu gerð að umtalsefni í “Verði ljós” og allstaðar reynt að skýra þau svo að allir sem vilja ljá því eyra geta haft not af því, sem sagt er án þess trúin haggist.

            Aldamótin, sem komu út í fyrra voru víst með rýrasta móti sem við var að búast. Jeg vona að þjer finnist þessi nýju bæta það upp.

            Í bók sjera Jóns hef jeg ekkert að kalla lesið. Mjer þykir vænt um hana því mjer þykir vænt um manninn og mjer þykir mjög væntu um að fá nýja bók til að lesa á sunnudögum. Það þarf ekki að vera neitt ljettmeti sem maður les ef það á að vera jafn áhrifamikið eptir að búið er að lesa það 10-20 sinnum. Jeg trúi því naumast að sjera Jón lækki í áliti íslensku þjóðarinnar austan eða vestan hafs eptir að hún hefur lesið þessa bók ofan í kjölinn, og þá einkum menntaði hluti hennar.

            Jeg bið þig að heilsa frá mjer Jóhanni bróður mínum, og segja honum að ekkert bjef hafi jeg enn fengið frá honum síðan með Jóhanni Bjarnasyni, en því brjefi hefi jeg strax svarað og keypt ábyrgð á því svari. Jeg get því líklega ekki komið brjefi til hans hjeðanaf fyrr en í mars. Þó hann hafi skrifað mjer og það brjef sje nú aðeins ókomið.

            Jeg held þetta sje orðið nógu langt, ekki síst ef það skildi hneyksla þig eins og síðasta brjef mitt, en að því get jeg ekki gert. Jeg verð að lýsa hlutunum eins og þeir koma mjer fyrir sjónir eða þegja ella. Vertu svo með öllum þínum í guðsfriði. Þinn einl. vin Gestur Jóhannsson.

 

Og að síðustu Gleðileg jól!